|
Ticaret Bakanlığından:
MOTORLU KARA
TAŞITLARININ TİCARETİ
HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Başlangıç Hükümleri
Amaç
MADDE 1- (1) Bu Yönetmeliğin amacı motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin usul ve
esasları düzenlemektir.
Kapsam
MADDE 2- (1) Bu Yönetmelik; gerçek veya tüzel kişi tacirler ile esnaf ve
sanatkârların motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetlerini, motorlu kara
taşıtı ticaretiyle iştigal eden gerçek veya tüzel kişilerin yükümlülüklerini,
ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti yetki belgesinin verilmesi,
yenilenmesi ve iptaline ilişkin usul ve esasları, Bilgi Sistemi ve Ödeme
Sisteminin kurulması, işletilmesi ve ikinci el motorlu kara taşıtı satışında
ödeme sisteminin gerçek ve tüzel kişiler tarafından kullanılması ile ekspertiz raporlarının
düzenlenmesine ilişkin usul ve esasları, motorlu kara taşıtı ihale, ilan ve
ön değerlemesine ilişkin ilke, kural ve yükümlülükleri, toplu iş yeri ve
taşıt pazarlarında aranan şartları ve Bakanlık, yetkili idare ve diğer ilgili
kurum ve kuruluşların motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin görev, yetki ve
sorumluluklarını kapsar.
(2) Aşağıda belirtilen ikinci el motorlu kara taşıtı satışları bu
Yönetmeliğin kapsamı dışındadır:
a) İşletmeler arasında gerçekleştirilen satışlar.
b) Motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde bulunan gerçek veya tüzel
kişiler adına en az altı ay süreyle tescilli olan taşıtların bu gerçek veya
tüzel kişilerce satışı.
c) 5/1/1961 tarihli ve 237 sayılı Taşıt Kanununa tabi idare,
kurum ve kuruluşlar ile kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca
yapılan satışlar.
ç) 27/10/1999 tarihli ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu ile
21/3/2007 tarihli ve 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu kapsamında
yapılan satışlar.
d) Haciz, müsadere, zapt, buluntu, trafikten men gibi nedenlerle icra
müdürlükleri, alacaklı amme idareleri, milli emlak müdürlükleri, tahsil
daireleri, sulh hukuk mahkemesi satış veya tereke tasfiye memurlukları
ve 19/10/2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanununda
tanımlanan kredi kuruluşları ile diğer yetkili kamu kurum ve kuruluşları
tarafından yapılan satışlar.
e) 21/11/2012 tarihli ve 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring,
Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamında finansal
kiralama sözleşmesine konu motorlu kara taşıtlarının kiralayan tarafından
kiracıya satışı.
(3) Yetkili satıcılar arasında gerçekleştirilen tescilsiz motorlu kara
taşıtı satışları bu Yönetmeliğin kapsamı dışındadır.
Dayanak
MADDE 3- (1) Bu Yönetmelik, 14/1/2015 tarihli ve 6585 sayılı Perakende
Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 16 ncı maddesinin birinci
fıkrasının (b) ve (ç) bentleri, 23/10/2014 tarihli ve 6563 sayılı Elektronik
Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanunun 11 inci maddesinin birinci fıkrası
ile 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesinin
446 ncı maddesine dayanılarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Bakanlık: Ticaret Bakanlığını,
b) Bilgi Sistemi: Motorlu Kara Taşıtı Ticareti Bilgi Sistemini,
c) Distribütör: Motorlu kara taşıtı üreticisiyle yaptığı sözleşme
kapsamında ilgili taşıt markasına ait motorlu kara taşıtlarının Türkiye’de
dağıtımı ve satışı konusunda yetkilendirilen gerçek veya tüzel kişiyi,
ç) ESBİS: Esnaf ve Sanatkâr Bilgi Sistemini,
d) İhale platformu: Motorlu kara taşıtı ihalesi düzenlenmesine elektronik
ortam sağlayan gerçek kişiyi veya özel hukuk tüzel kişisini,
e) İkinci el motorlu kara taşıtı ticareti: Doğrudan veya aracılık
yapılmak suretiyle gerçekleştirilen tescilli motorlu kara taşıtlarının
pazarlama ve satışıyla ilgili faaliyetler bütününü,
f) İl müdürlüğü: Ticaret il müdürlüğünü,
g) İlan platformu: Kendine veya başkalarına ait motorlu kara taşıtlarının
pazarlama ve satışına yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan gerçek veya
tüzel kişiyi,
ğ) İşletme: İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal eden
ticaret şirketi, ticari işletme, esnaf ve sanatkâr işletmesi ve bunların
şubelerini,
h) MERSİS: Merkezi Sicil Kayıt Sistemini,
ı) Meslek odası: İlgili esnaf ve sanatkârlar odası ile ticaret ve sanayi
odasını, ticaret ve sanayi odalarının ayrı kurulduğu yerlerde ticaret
odasını,
i) Mesleki yeterlilik belgesi: Mesleki Yeterlilik Kurumu tarafından
onaylanarak bireyin bilgi, beceri ve yetkinliğini ifade eden motorlu kara
taşıtları alım satım danışmanı (Seviye 4) ve motorlu kara taşıtları alım
satım sorumlusu (Seviye 5) ulusal yeterliliklerine dayalı belgeyi,
j) Motorlu kara taşıtı: 13/10/1983 tarihli ve 2918 sayılı
Karayolları Trafik Kanununun 3 üncü maddesinde tanımlanan motosiklet,
otomobil, arazi taşıtı, otobüs, kamyonet, kamyon ve lastik tekerlekli traktör
niteliğindeki taşıtları,
k) Motorlu kara taşıtı ticareti: Doğrudan veya aracılık yapılmak
suretiyle gerçekleştirilen tescilli veya tescilsiz motorlu kara taşıtlarının
pazarlama ve satışıyla ilgili faaliyetler bütününü,
l) Motorlu kara taşıtları alım satım danışmanı: İşletmede iş
sözleşmesiyle çalışan pazarlama ve satış personelini,
m) Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlusu: İkinci el motorlu kara
taşıtı ticaretiyle iştigal eden gerçek kişi tacirler ile esnaf ve
sanatkârların kendilerini, ticaret şirketleri ve diğer tüzel kişi tacirler
ile şubelerde ise bu faaliyetleri yürüten yetkili temsilcileri,
n) Tescilsiz motorlu kara taşıtı ticareti: Doğrudan veya aracılık
yapılmak suretiyle gerçekleştirilen tescili yapılmamış motorlu kara taşıtının
pazarlama ve satışıyla ilgili faaliyetler bütününü,
o) TSE: Türk Standardları Enstitüsünü,
ö) Üst meslek kuruluşu: Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Türkiye
Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonunu,
p) Yetki belgesi: İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal
edilebilmesi için işletme adına düzenlenen belgeyi,
r) Yetkili idare: İşyeri açma ve çalışma ruhsatını vermeye yetkili
belediye veya il özel idareleri ile diğer idareleri,
s) Yetkili satıcı: Üretici veya distribütör ile aralarında
kurulan sözleşme kapsamında tescilsiz motorlu kara taşıtı perakende
ticaretiyle iştigal eden gerçek veya tüzel kişileri,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
Yetki ve Yeterlilik Belgeleri
Yetki belgesi
MADDE 5- (1) Yetki belgesi olmadan ticari faaliyet kapsamında ikinci el motorlu
kara taşıtı pazarlama veya satışı yapılamaz. Bir takvim yılı içinde doğrudan
veya aracılık yapılmak suretiyle üçten fazla ikinci el motorlu kara taşıtı
satışı yapılması halinde, aksi Bakanlıkça tespit edilmedikçe her bir satış
ticari faaliyet kabul edilir.
(2) Yetki belgesi, işletmenin bulunduğu yerdeki il müdürlüğü tarafından
Bilgi Sistemi üzerinden verilir, yenilenir ve iptal edilir.
(3) Yetki belgesinde asgari olarak, MERSİS numarası ve MERSİS’e kayıtlı
işletme adı ve adresi ile ticaret unvanına veya ESBİS’e kayıtlı
işletme adı ve adresi ile işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik
numarasına veya yabancı kimlik numarasına yer verilir.
(4) Yetki belgesi, her bir işletme için ayrı ayrı düzenlenir ve
devredilemez.
(5) Bakanlık, yetki belgesinin içeriği ile yetki belgesinin
düzenlenmesine ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
Yetki belgesi verilmesinde aranan şartlar
MADDE 6- (1) İşletmeye yetki belgesi verilebilmesi için;
a) Gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olunması,
b) Meslek odasına kayıtlı olunması,
c) Meslek odası ve vergi kayıtlarındaki faaliyet konuları arasında ikinci
el motorlu kara taşıtı ticaretinin bulunması,
ç) Yetki belgesi başvurusunda bulunan alım satım sorumlusunun;
1) On sekiz yaşını doldurmuş olması,
2) En az lise mezunu olması,
3) İflas etmemiş veya iflas etmiş olsa bile 9/6/1932 tarihli ve
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu hükümlerine göre itibarının yerine gelmiş
olması,
4) Kasten işlenen suçlardan dolayı beş yıldan fazla kesinleşmiş hapis
cezası almamış veya devletin güvenliğine, anayasal düzene ve bu düzenin
işleyişine, milli savunmaya ve devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk,
zimmet, irtikâp, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, güveni kötüye
kullanma, hileli iflas, ihaleye fesat karıştırma, edimin ifasına fesat
karıştırma, suçtan kaynaklanan malvarlığı değerlerini aklama, terörizmin
finansmanı, kaçakçılık, vergi kaçakçılığı veya haksız mal edinme, işkence,
cinsel saldırı ve çocukların cinsel istismarı suçlarından hüküm giymemiş ya
da ticaret ve sanat icrasından hükmen yasaklanmamış olması,
5) Seviye 5 mesleki yeterlilik belgesine sahip olması,
gerekir.
(2) Bakanlık, yetki belgesi verilmesi için mesleki eğitim şartı getirmeye
ve bu eğitime ilişkin usul ve esaslar ile bu şarttan muafiyet sağlayan eğitim
alanlarını ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerini alarak belirlemeye
yetkilidir. Mesleki eğitim, Bakanlık veya Bakanlıkça uygun görülen kurum ve
kuruluşlar tarafından verilir.
Yetki belgesinin verilmesi
MADDE 7- (1) Yetki belgesi başvurusu, yetki belgesi verilmesinde aranan şartların
taşındığını gösteren belgelerle birlikte Bilgi Sistemi üzerinden yapılır.
(2) İl müdürlüğünce, ilgili kurum ve kuruluşların elektronik bilgi
sistemlerinden sağlanabilen belgeler bu sistemlerden temin edilir ve işletme
adına elektronik ortamda oluşturulan dosyada diğer başvuru evrakı ile
birlikte saklanır.
(3) Yetki belgesi verilmesinde aranan şartları taşıdığı anlaşılan
işletmelere, başvuru tarihinden itibaren on gün içinde yetki belgesi
düzenlenir.
(4) Yetki belgesi başvurusu ret gerekçelerine, başvuruda bulunan
işletmenin erişebileceği şekilde Bilgi Sisteminde yer verilir.
Yetki belgesinin yenilenmesi
MADDE 8- (1) Yetki belgesi, 5 inci maddenin üçüncü fıkrasında belirtilen
bilgilerden herhangi birinde değişiklik olması durumunda yenilenir. Yenileme
başvurusu, değişikliğin gerçekleştiği tarihten itibaren otuz gün içinde Bilgi
Sistemi üzerinden yapılır.
(2) Yetki belgesinin yenilenmesinde 7 nci maddenin ikinci ve
üçüncü fıkralarında belirtilen usul ve esaslar uygulanır.
Yetki belgesinin iptali
MADDE 9- (1) Yetki belgesi;
a) 6 ncı maddede belirtilen şartlardan herhangi birini kaybeden
işletmenin bu durumun gerçekleştiği tarihten itibaren on gün içinde Bilgi
Sistemi üzerinden yapacağı başvuru üzerine,
b) 6 ncı maddede belirtilen şartlardan herhangi birine sahip
olunmadığının Bakanlıkça tespit edilmesi halinde,
c) 8 inci maddenin birinci fıkrasında belirtilen süre içinde yenileme
başvurusunda bulunulmaması nedeniyle Bilgi Sistemi üzerinden veya yazılı
olarak Bakanlıkça yapılan uyarıya rağmen on gün içinde yenileme başvurusunda
bulunulmaması halinde,
ç) Bu Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden işletmeye Bilgi Sistemi
üzerinden veya yazılı olarak Bakanlıkça yapılan uyarıya rağmen;
1) Verilen süre içinde aykırılığın ortadan kaldırılmaması halinde,
2) Aynı takvim yılı içinde aykırılığın tekrarlanması halinde,
d) Tescilsiz motorlu kara taşıtı ticareti faaliyetinde de bulunan
işletmenin bu faaliyeti yürütürken satıştan kaçınması, taşıtın üretici
veya distribütör tarafından tavsiye edilen satış fiyatının üzerinde
fiyat talep etmesi, tüketiciyi aksesuar almaya veya takas yapmaya zorlaması
ya da takas fiyatını piyasa fiyatının önemli ölçüde altında belirlemesi gibi
tescilsiz motorlu kara taşıtına ulaşılmasını zorlaştırıcı faaliyette
bulunması halinde,
iptal edilir.
(2) Yetki belgesi iptal gerekçelerine, yetki belgesi iptal edilen
işletmenin erişebileceği şekilde Bilgi Sisteminde yer verilir.
(3) Birinci fıkranın (ç) ve (d) bentleri gereğince yetki belgesi iptal
edilen işletmeye ve işletme sahibi ile işletmeyi temsile yetkili olanların
sahibi veya temsile yetkili olduğu diğer işletmelere iptal tarihinden
itibaren bir yıl süreyle yetki belgesi verilmez.
Mesleki yeterlilik belgesi
MADDE 10- (1) Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının Seviye 5, motorlu
kara taşıtları alım satım danışmanlarının ise Seviye 4 mesleki yeterlilik
belgesine sahip olması gerekir.
(2) Motorlu kara taşıtları alım satım sorumlularının, yükseköğretim
kurumlarının; motorlu kara taşıtları alım satım danışmanlarının ise
ortaöğretim ve yükseköğretim kurumlarının motorlu kara taşıtı ticareti ile
ilgili alanlarından veya bunlara denkliği kabul edilen yurt dışındaki öğretim
kurumlarından mezun olmaları durumunda mesleki yeterlilik belgesi şartı
aranmaz. Mesleki yeterlilik belgesi şartından muafiyet sağlayan motorlu kara
taşıtı ticareti ile ilgili alanlar Bakanlıkça belirlenir.
(3) Bakanlık, yetki belgesine sahip işletmelerce çalıştırılması gereken
mesleki yeterlilik belgesine sahip asgari personel sayısı ile ulusal
yeterliliğin yapısını oluşturan ve personelin sahip olduğu mesleki yeterlilik
belgesinde yer alması gereken seçmeli birimleri belirlemeye yetkilidir.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Motorlu Kara Taşıtı Ticaretiyle İştigal Edenlerin Yükümlülükleri
ve Haksız Ticari Uygulamalar
Distribütörlerin haksız ticari uygulamaları ve yükümlülükleri
MADDE 11- (1) Distribütörlerin, yetkili satıcıların ticari faaliyetlerini önemli
ölçüde bozan, makul karar verme yeteneğini azaltan veya normal şartlarda
taraf olmayacağı bir ticari ilişkinin tarafı olmasına sebep olan faaliyetleri
haksız ticari uygulamadır. Haksız ticari uygulamalarda bulunulamaz.
(2) Distribütörlerin aşağıda belirtilen faaliyetleri her durumda haksız
ticari uygulama kabul edilir:
a) Yetkili satıcıyı bir ay içinde son üç yıllık satışlarının aylık
ortalamasından fazla taşıt almaya zorlamak.
b) Fatura tarihinden sonra taşıt fiyatında artış yapmak veya taşıtı on
beş gün içinde yetkili satıcıya teslim etmemek.
c) Taşıt satışını, kendisinin veya bir başkasının mal veya hizmetini alma
şartına bağlamak.
ç) Yetkili satıcının taşıt satışlarına ilişkin kampanyalardan
faydalanmasını diğer ürün ve hizmetlerin satışı, fiyat indirimi, yetkili
satıcının kâr marjının kısıtlanması ve taşıt satış kotası gibi
şartlara bağlamak.
(3) Distribütörler, tavsiye edilen taşıt satış fiyatının elektronik ortam
üzerinden erişilebilir olmasını sağlar.
Yetkili satıcıların yükümlülükleri
MADDE 12- (1) Yetkili satıcılar tescilsiz motorlu kara taşıtlarının pazarlama ve
satışında aşağıdaki hususlara uymakla yükümlüdür:
a) Tescilsiz motorlu kara taşıtına ilişkin vergilerin alıcı tarafından
ödendiği andan itibaren taşıtın satış fiyatını arttırmamak ve alıcıya taşıt
fiyatını sabitleme hakkını bildirmek.
b) Alıcının vergileri ödediği tarihten itibaren on beş gün içinde taşıtı
alıcıya teslim etmek.
(2) Motorlu kara taşıtı ticaretiyle iştigal edilen iş yerinde sigorta,
finansman, aksesuar, yedek parça satışı, servis ve satış sonrası hizmetler
gibi faaliyetler dışında ticari faaliyette bulunulamaz.
Yetkili satıcıların sipariş usulü satışları
MADDE 13- (1) Alıcının tescilsiz motorlu kara taşıtının satış bedelinin bir kısmını
önceden ödemeyi, satıcının da bedelin kısmen veya tamamen ödenmesinden sonra
taşıtı alıcıya devir ve teslim etmeyi üstlendiği sipariş usulü satışlarda
yazılı olarak veya elektronik ortamda sipariş formu düzenlenir ve aynı gün
alıcıya teslim edilir. Bu form düzenlenmeden alıcıdan herhangi bir ödeme veya
alıcıyı borç altına sokan belge alınamaz.
(2) Sipariş edilen taşıtın, kırk beş günden fazla olmayacak şekilde
formda belirtilen süre içinde alıcıya teslimi zorunludur. Bu süre, formun
düzenlendiği veya kısmi ödemenin yapıldığı tarihlerden hangisi önce ise o
tarih esas alınarak hesaplanır.
(3) Taşıt yedi gün içinde alıcıya teslim edilebilir duruma gelinceye
kadar alıcıdan en fazla nihai satış fiyatının yüzde onu oranında kısmi ödeme
veya alıcıyı borç altına sokan belge alınabilir.
(4) Alıcı, sipariş formunun düzenlendiği tarihten itibaren on dört gün
içinde herhangi bir gerekçe göstermeksizin ve cezai şart ödemeksizin siparişi
iptal edebilir. Siparişin iptal edildiğine dair bildirimin bu süre içinde
satıcıya yöneltilmiş olması yeterlidir. Mevcut donanım listesinde yer almayan
özelliklerle kişiselleştirilmiş siparişler ile özel tertibatlı taşıtlar için
bu hüküm uygulanmaz.
(5) Yetkili satıcı, sipariş iptali konusunda alıcıyı yazılı olarak
bilgilendirmekle yükümlüdür. Bilgilendirmenin yapıldığına dair ispat yükü
yetkili satıcıya aittir.
(6) Siparişin iptal edilmesi durumunda, alıcı tarafından yapılan tüm
ödemeler ile alıcıyı borç altına sokan her türlü belge iptal bildiriminin
yetkili satıcıya ulaştığı tarihten itibaren on gün içinde iade edilir.
Distribütörler haricinde taşıt ithal edenler
MADDE 14- (1) Distribütörler haricinde taşıt ithal edenler, yetkili satıcılara
satış yapmaları halinde 11 inci maddeye, diğer gerçek veya tüzel kişilere
satış yapmaları halinde 12 nci ve 13 üncü maddelere tabidir.
İşletmelerin yükümlülükleri
MADDE 15- (1) İşletmeler aşağıdaki hususlara uymakla yükümlüdür:
a) Mesleki yeterlilik belgesinin aranmayacağı haller hariç olmak üzere,
mesleki yeterlilik belgesine sahip olmayan kişileri motorlu kara taşıtı alım
satım sorumlusu veya danışmanı olarak istihdam etmemek.
b) Yetki belgesi numarasını ekspertiz raporunun düzenlenmesi
sırasında ekspertiz işletmesine ve satış sırasında notere beyan etmek.
c) Ekspertiz raporunun bir nüshasını satış sırasında notere ibraz etmek.
ç) Satışına yetkili olmadığı ikinci el motorlu kara taşıtına ilişkin
pazarlama ve aracılık faaliyetinde bulunmamak.
d) Yol ve kaldırım gibi kamunun ortak kullanımına ayrılmış alanları taşıt
teşhir alanı olarak kullanmamak.
(2) 14/7/2005 tarihli ve 2005/9207 sayılı Bakanlar Kurulu
Kararıyla yürürlüğe konulan İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin
Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla, ikinci el motorlu kara taşıtı
ticaretiyle iştigal edilen iş yerinde başka bir ticari faaliyette bulunulamaz
ve bu iş yeri ikamet amacıyla kullanılamaz.
Ekspertiz raporu
MADDE 16- (1) TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip ekspertiz işletmesi
bulunmayan illerde faaliyet gösteren işletmeler hariç olmak üzere, işletme
tarafından, tescil belgesinde araç sınıfı M1, M1G, N1 ve N1G olan taşıt
satışlarından önceki on gün içinde ekspertiz raporu alınır. Ekspertiz raporu
ücreti, satış işleminin alıcıdan kaynaklanan bir nedenle gerçekleşmemesi
durumunda alıcı, diğer hallerde işletme tarafından ödenir.
(2) Ekspertiz raporu, ilgili standarda göre verilen TSE hizmet yeterlilik
belgesi bulunan ekspertiz işletmeleri tarafından düzenlenir. Üç
nüsha düzenlenen raporun iki nüshası satıcı işletmeye verilir. Rapor, satıcı
işletme ile ekspertiz işletmesi tarafından en az beş yıl süreyle
saklanır.
(3) Model yılına göre sekiz yaşın veya yüz altmış bin kilometrenin
üzerindeki taşıtlar için ekspertiz raporu alınması zorunlu
değildir.
(4) Ekspertiz raporunda asgari olarak aşağıdaki hususlara yer verilir:
a) Taşıtın markası, ticari adı, cinsi, tipi, model yılı ve kilometresi.
b) Ekspertiz raporunu düzenleyen ticari işletmenin hizmet yeterlilik
belgesi ve MERSİS numaraları ile MERSİS’e kayıtlı ticaret unvanı ve
işletme adı veya ekspertiz raporunu düzenleyen esnaf ve sanatkâr
işletmesinin hizmet yeterlilik belgesi numarası ve ESBİS’e kayıtlı
işletme adı ile işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası veya
yabancı kimlik numarası.
c) Ekspertiz raporunu alan işletmenin yetki belgesi numarası ile MERSİS
numarası, MERSİS’e kayıtlı ticaret unvanı ve işletme adı veya ESBİS’e kayıtlı
işletme adı, işletme sahibinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası veya
yabancı kimlik numarası.
ç) Ekspertiz raporunu alan işletmenin yetki belgesinin bulunmaması
durumunda, yetki belgesinin bulunmadığı hususu.
d) TSE’nin ilgili standardı ile belirlenen diğer hususlar.
(5) Ekspertiz işletmesi, ekspertiz raporundaki bilgilerin
taşıtın gerçek durumunu yansıtmamasından sorumludur. Taşıtın gerçek durumuna
aykırı ekspertiz raporu düzenleyen ve Bakanlıkça yapılan uyarıya
rağmen aynı takvim yılı içinde bu aykırılığı tekrarlayan ekspertiz
işletmesinin hizmet yeterlilik belgesi Bakanlıkça yapılan bildirim tarihinden
itibaren on gün içinde TSE tarafından iptal edilir. Hizmet yeterlilik belgesi
iptal edilen ekspertiz işletmesine ve ekspertiz işletmesinin sahibi
ile işletmeyi temsile yetkili olanların sahibi veya temsile yetkili olduğu
diğer ekspertiz işletmelerine iptal tarihinden itibaren bir yıl süreyle yetki
belgesi verilmez. Aldatıcı ve yanıltıcı ekspertiz raporları ile
ilgili olarak tüketicilerin 7/11/2013 tarihli ve 6502 sayılı Tüketicinin
Korunması Hakkında Kanunun ayıplı hizmete ilişkin hakları saklıdır.
(6) Bakanlık, TSE hizmet yeterlilik belgesine sahip işletme sayısını ve
taşıt türleri itibarıyla ekspertiz hizmetinin yaygınlaşmasını
dikkate alarak ekspertiz raporu alma zorunluluğu bulunan diğer araç
sınıflarını, ekspertiz raporunda yer verilecek diğer bilgileri, TSE hizmet
yeterlilik belgesi verilecek ekspertiz işletmelerinde ve bu işletmelerde
çalıştırılan kişilerde aranan nitelikleri, ekspertiz raporu düzenleyenlerin
yükümlülük ve sorumluluklarını, hizmet yeterlilik belgesi ile ekspertiz
raporu ücretinin üst sınırını ilgili kamu kurum ve kuruluşları ile üst meslek
kuruluşlarının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.
İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretinde garanti
MADDE 17- (1) Model yılına göre sekiz yaşın veya yüz altmış bin kilometrenin
altında olan ve tescil belgesinde araç sınıfı M1, M1G, N1 ve N1G olan
taşıtların motor ve şanzımanı ile elektrik ve elektronik sistemleri, satış
tarihinden itibaren üç ay veya beş bin kilometre işletmenin garantisi
altındadır. Üretici tarafından yenilenmiş ikinci el motorlu kara taşıtı
satışlarında garanti, satış tarihinden itibaren bir yıl veya yirmi bin
kilometredir. İşletme, garanti kapsamına giren hususları sigorta yaptırmak
suretiyle karşılayabilir.
(2) Birinci fıkrada sayılan parçalarda garanti süresi veya kilometresi
içinde meydana gelen arızalar azami kırk beş iş günü içinde giderilir. Bu
sürenin tespitinde taşıt sahibinin arızalı taşıtı işletmeye teslim ettiği
tarih veya ilgili il müdürlüğüne yazılı başvurusu üzerine il müdürlüğünce
işletmeye yapılan bildirim tarihi dikkate alınır. İl müdürlüğüne yapılan
başvuruya, satış sözleşmesinin bir örneği ile arızaya ilişkin belgeler
eklenir. Arızanın giderilmesine ilişkin masraflar işletmeye aittir.
(3) Garanti süresi veya kilometresi içinde arızalanan taşıtın işletmeye
veya işletmenin belirleyeceği onarım noktasına teslim edilmesi halinde
işletme tarafından, arızalı taşıtın teslim alındığına dair iki nüsha belge
düzenlenerek bir nüshası taşıt sahibine teslim edilir. Bu belgede asgari
olarak aşağıdaki bilgilere yer verilir:
a) Taşıtı teslim edenin adı, soyadı ve imzası.
b) Taşıtı teslim alanın adı, soyadı ve imzası.
c) Taşıta ilişkin şikâyet ve talepler.
ç) Taşıtın markası, ticari adı, cinsi, tipi ve model yılı.
d) Taşıtın arıza bildirim ve işletmeye teslim tarihi.
(4) Birinci fıkrada sayılan parçalarda garanti süresi içinde arıza
meydana gelmesi durumunda, arıza nedeniyle taşıtın kullanılamadığı süre
garanti süresine eklenir.
(5) İşletmeler birinci fıkrada belirtilenlere ilave garantiler verebilir.
(6) 6502 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi kapsamında üretici veya
ithalatçı garantisi devam eden taşıtlar hakkında bu madde uygulanmaz.
(7) Bakanlık, garanti kapsamına giren diğer ikinci el motorlu kara taşıtı
türleri ile garantiye ilişkin diğer usul ve esasları belirlemeye yetkilidir.
(8) İkinci el motorlu kara taşıtı satışlarında tüketicilerin 6502 sayılı
Kanunun ayıplı mal ve hizmetlere ilişkin hakları saklıdır.
Garanti kapsamına girmeyen hususlar
MADDE 18- (1) İkinci el motorlu kara taşıtının satışında aşağıdaki parça, durum,
işlem ve arızalar garanti kapsamı dışındadır:
a) Model yılına göre sekiz yaşın veya yüz altmış bin kilometrenin
üzerindeki taşıtlar.
b) Satış sırasında alıcı tarafından bilindiği işletme tarafından
belgelendirilen arıza ve hasarlar.
c) Ekspertiz raporunda belirtilen arıza ve hasarlar.
ç) Taşıtın olağan kullanımı nedeniyle kayışlar, egzoz, amortisör,
debriyaj, ön dişli takımı, fren balataları ve pabuçları, diskler, contalar
gibi parçalarda meydana gelen aşınma ve yıpranmalar.
d) Garanti kapsamındaki bir parçada meydana gelen arızanın doğrudan
sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayi olmadıkça; bujiler, katalitik konvertörler,
hava filtresi, yağ filtresi, yakıt filtresi, cam silecek lastikleri, klima
devresinin doldurulması için kullanılan maddeler, ilave edilen yağlar,
soğutma sıvıları, fren sıvıları ve diğer katkı maddeleri.
e) Garanti kapsamındaki bir parçada meydana gelen arızanın doğrudan
sonucu olarak hasar görmedikçe veya zayi olmadıkça, koltuk aksesuarlarının
temizlenmesi ve onarılması dâhil olmak üzere kaportanın ve kabinin olağan
bakımı için yapılan masraflar.
f) Kaporta işleri, süslemeler, paspas, lastikler, jantlar, akü, farlar,
park lambaları, camın ve farların kırılması veya çatlaması.
g) Parça değişimi yapılarak veya yapılmaksızın düzenli önleyici işlemler,
kontroller ve ayarlamalar.
ğ) İkaz lambaları sistem arızası gösterdiği halde taşıtı kullanmaya devam
etmenin veya bilerek veya bilmeyerek uygun olmayan yakıtın kullanılmasının
sebep olduğu arızalar.
h) Hatalı kullanım, kaza, hırsızlık, hırsızlık girişimi, yangın,
infilak, vandallık veya doğal afetler nedeniyle hasar gören veya
zayi olan parçalar.
ı) Taşıtın ihmal edilmesinin veya uygun olmayan bir şekilde
kullanılmasının veya taşıtın gereği gibi çalışması için lüzumlu olan
sıvıların donmasının sebep olduğu arızalar.
i) Bakım işlemlerinin muayene ve bakım planına uygun olarak yapılmaması
nedeniyle meydana gelen arızalar.
j) Satış sonrasında taşıta yapılan herhangi bir eklenti nedeniyle oluşan
hasar ve arızalar.
k) Tescil belgesinde “Trafikten çekilerek tescil kaydı kapatılmıştır.”
şerhi bulunan taşıtlar.
(2) Kullanım hatasının tespitinde 13/6/2014 tarihli ve 29029
sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Garanti Belgesi Yönetmeliğinin 11 inci
maddesi uygulanır.
İkinci el motorlu kara taşıtı satışına aracılık ve taşıt teslim belgesi
MADDE 19- (1) Satışa sunulmak üzere işletmeye teslim edilen ikinci el motorlu kara
taşıtı için taşıt teslim belgesi düzenlenir.
(2) Taşıt teslim belgesi, ikinci el motorlu kara taşıtının adına tescilli
olduğu kişi ile işletme arasında birer nüshası taraflarda kalacak şekilde en
az iki nüsha düzenlenir ve işletme tarafından en az beş yıl süreyle saklanır.
(3) Taşıt teslim belgesinde asgari olarak aşağıdaki bilgilere yer
verilir:
a) Tarafların adı ve soyadı veya ticaret unvanı ve işletme adı ile kimlik
ve iletişim bilgileri.
b) İkinci el motorlu kara taşıtının tescil belgesi ve kilometre bilgileri
ile boyalı ve değişen parça bilgileri.
c) İkinci el motorlu kara taşıtının adına tescilli olduğu kişi tarafından
beyan edilen taşıta ilişkin arıza ve hasar bilgileri ile güvenlik, iç
donanım, dış donanım ve multimedya özellikleri gibi diğer bilgiler.
ç) Aracılık hizmeti karşılığında işletmeye ödenecek ücretin tutarı veya
satış bedeli üzerinden oranı.
d) İkinci el motorlu kara taşıtının işletmede kalacağı süre.
e) Tarafların tebligat adresleri ve imzaları.
f) Taşıt üzerindeki rehin veya haciz gibi şerh bilgileri.
(4) İkinci el motorlu kara taşıtında üçüncü fıkranın (d) bendinde
belirtilen süre içinde oluşan arıza ve hasardan işletme sorumludur.
(5) Bakanlık, taşıt teslim belgesinin şekli ve içeriği ile aracılık
hizmeti karşılığında işletmeye ödenecek ücretin üst sınırını üst meslek
kuruluşlarının görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.
Taşıt tanıtım kartı
MADDE 20- (1) Satışa sunulan ikinci el motorlu kara taşıtında, kolaylıkla
görülebilir ve okunabilir şekilde taşıta ilişkin tanıtıcı güncel bilgilerin
yer aldığı tanıtım kartı bulundurulur.
(2) Tanıtım kartında yetki belgesi numarasına ve ikinci el motorlu kara
taşıtına ilişkin aşağıdaki asgari bilgilere yer verilir:
a) Markası, ticari adı, cinsi, tipi ve model yılı ile donanım ve aksesuar
bilgileri.
b) Şasi numarasının son 6 hanesi.
c) Plaka numarası.
ç) Yakıt türü.
d) Kilometresi.
e) Satış fiyatı.
f) Boyalı ve değişen parçaları.
g) Niteliği belirtilmek suretiyle hasar kaydı.
ğ) Üzerinde rehin veya haciz gibi şerhlerin bulunup bulunmadığı.
h) 6502 sayılı Kanunun 56 ncı maddesi kapsamında üretici veya
ithalatçı garantisi devam eden taşıtlar için kalan garanti süresi ve
kilometresi.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Elektronik Ortamdaki Faaliyetlere İlişkin Yükümlülükler
İşletmelerin ilanlara ilişkin yükümlülükleri
MADDE 21- (1) İşletmeler ilan verirken aşağıdaki hususlara uymakla yükümlüdür:
a) Yetki belgesi numarası ve yetki belgesindeki işletme adı veya unvanı
ile 20 nci maddenin ikinci fıkrasında belirtilen diğer bilgilere
güncel olarak yer vermek.
b) Üçüncü kişileri yanıltıcı bilgi ve belgelere yer vermemek.
c) İkinci el motorlu kara taşıtının satılması, taşıt teslim belgesi
süresinin veya ilan verme yetkisinin sona ermesi halinde ilan faaliyetine
gecikmeksizin son vermek.
İlan platformlarının yükümlülükleri
MADDE 22- (1) Başkalarına ait motorlu kara taşıtlarının pazarlama ve satışına
yönelik ilanlara elektronik ortam sağlayan platformlar aşağıdaki hususlara
uymakla yükümlüdür:
a) İşletmelerin üyeliğinin veya kaydının yapılmasından ve yenilenmesinden
önce Bilgi Sistemi üzerinden yetki belgesi kontrolü yapmak ve yetki belgesine
sahip olmayan işletmelerin üyeliğine veya kaydına izin vermemek.
b) Gerçek kişinin adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ya da yabancı
kimlik numarası ile telefon numarasını; tüzel kişinin unvanı ve telefon
numarasını üyelikten veya ilanın yayımlanmasından önce doğrulamak. Her takvim
yılında en az bir defa bu bilgilerin doğruluğunu kontrol etmek,
güncellenmesini sağlamak ve bu bilgileri beş yıl süreyle saklamak.
c) İlan veren gerçek kişilerin ad soyad bilgilerinin tam ad ve
soyadı veya tam ad ve soyadın/soyadlarının baş harflerini ve varsa tescil
edilmiş işletme adını, tüzel kişilerin ise tescil edilmiş unvanını ve varsa
işletme adını içerecek şekilde gösterilmesini sağlamak.
ç) İlana konu taşıtın ilan veren kişiye veya ilan verenin gerçek kişi
olması halinde birinci ve ikinci derece kan hısımlarına veya eşine ait
olduğunu ya da ilanı veren kişinin ilana konu taşıt sahibi tarafından
yetkilendirildiğini ilanı yayımlamadan önce Bakanlığın elektronik sistemleri
üzerinden doğrulamak.
d) İlanlara ilişkin talep ve şikâyetlerin internet tabanlı iletişim
yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri
hizmetleriyle iletişim imkânı sunmak. Bu talep ve şikâyetlerin etkin
şekilde yönetilerek sonuçlandırılmasını sağlamak.
e) Piyasa yapısını bozucu veya tüketiciyi yanıltıcı ilanları önlemeye
yönelik tedbirleri almak.
İhale platformlarının yükümlülükleri
MADDE 23- (1) İhale platformları aşağıdaki hususlara uymakla yükümlüdür:
a) İhalenin şeffaflığını, güvenliğini ve adil rekabet ortamında
gerçekleştirilmesini sağlamak için gerekli önlemleri almak.
b) İhaleyi, ihale tarihinden en az iki saat önce ihale platformunda ilan
etmek ve bu ilanlarda asgari olarak aşağıdaki bilgi ve belgelere yer vermek:
1) İhalenin başlangıç ve bitiş tarihi ile ihale yöntemi ve kuralları.
2) İhale kapsamında satışa sunulan her bir taşıtın detaylı görseli,
markası, ticari adı, cinsi, tipi, model yılı, şasi ve plaka numaraları,
yakıt, şanzıman, donanım, kasa, kilometre ve renk bilgileri, taşıtın kaporta
aksamındaki boyanan ve değişen parça bilgileri ile satıcının taşıt üzerinde
satış ve/veya devri kısıtlayıcı herhangi bir tedbir veya kayıt bulunup
bulunmadığına dair beyanı.
3) Alıcının işletme olduğu durumlar hariç olmak üzere, satıcı tarafından
ilan tarihinden önceki on gün içinde alınan 16 ncı madde uyarınca
düzenlenmiş ekspertiz raporu.
4) İhaleye konu her bir taşıt için belirlenen açılış fiyatı.
5) Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgi ve belgeler.
c) Satıcı ve alıcılarla yazılı şekilde veya elektronik ortamda ihale
şartlarının açıkça yer aldığı üyelik sözleşmesi imzalamak. Her bir üye için
kişiye özel üye numarası tanımlamak ve ihaleye alıcı veya satıcı olarak
yalnızca üyelerin katılmasını sağlamak.
ç) Gerçek kişi üyelerin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı
kimlik numarası; tüzel kişi üyelerin ticaret unvanı, vergi kimlik numarası,
MERSİS numarası ile ihalede verilen tekliflerin zamanı ve tutarı, teklif
veren katılımcılar ile diğer katılımcılara ait IP adresleri, üye numaraları
ve iletişim bilgilerini ihalenin düzenlendiği tarihten itibaren beş yıl
süreyle saklamak.
d) İhaleye katılan toplam katılımcı sayısı ile teklif veren katılımcılar
için her bir ihale özelinde oluşturulan katılımcı numarasının ihale
kesinleşene kadar tüm katılımcılar tarafından görülmesini sağlamak.
e) İlanlara ilişkin talep ve şikâyetlerin internet tabanlı iletişim
yöntemlerinden en az biri ve telefon aracılığıyla iletebilmesi için müşteri
hizmetleriyle iletişim imkânı sunmak, bu talep ve şikâyetlerin etkin şekilde
yönetilerek sonuçlandırılmasını sağlamak.
(2) İhaleye konu taşıtın satıcısı veya ihale platformu tarafından alıcı
sıfatıyla ihaleye doğrudan veya dolaylı olarak katılım sağlanamaz ve teklif
verilemez.
(3) İhale platformu, ihaleye çıkan taşıtın hedeflenen en düşük satış
fiyatı olan rezerv fiyat uygulamasının kullanılması halinde;
a) İhale öncesi rezerv fiyatı kayıt altına alır ve ihale sırasında
artmasını engeller.
b) Taşıtın rezerv fiyata ulaşması halinde bu durumun kolaylıkla
görülebilir veya okunabilir şekilde taşıtın satışa uygun hale geldiğini
belirten bir görsele veya ibareye yer verir.
(4) Belirli zaman dilimi içinde fiyat teklifi verilen ihalelerde, ihale
bitiş saatinde verilen en yüksek teklif ile; rezerv fiyat
uygulaması kullanılan ihalelerde, rezerv fiyatın altında verilen nihai
teklifin satıcı tarafından kabul edilmesi veya ihale bitiş saatinde rezerv
fiyatın üzerinde verilen en yüksek teklif ile ihale kesinleşir.
(5) İhalenin kesinleşmesi, ihale platformunun kararına veya onayına
bağlanamaz. Alıcının menfaatine olan veya alıcının sözleşmede belirtilen süre
içinde satış bedelini ödemediği durumlar hariç olmak üzere, kesinleşen
ihalede satıştan imtina edilemez.
(6) İhalenin iptali durumunda, ihale platformunca gerekçeli iptal nedeni
hakkında üyelere platform üzerinden bilgi verilir.
(7) Bu madde, işletmeler veya motorlu kara taşıtı kiralama faaliyetinde
bulunan gerçek veya tüzel kişiler arasında gerçekleştirilen ihaleler hakkında
da uygulanır.
Ön değerlemeye ilişkin yükümlülükler
MADDE 24- (1) Elektronik ortamda ikinci el motorlu kara taşıtı ön değerlemesi yapan
gerçek veya tüzel kişiler asgari olarak satıcının beyan ettiği taşıtın marka,
ticari ad, cins, tip, kasa, yakıt, şanzıman, donanım, aksesuar, kilometre ve
renk bilgileri ile taşıtın arızalı, boyalı ve değişen parça bilgilerini
dikkate alarak ön değerleme yapar.
(2) Ön değerleme sonucunda fiyat teklifi verilen ve fiziksel incelemesi
tamamlanan taşıtlara aynı gün nihai teklif verilir. Satıcı, nihai teklif
verilmeyecek durumlar hakkında ön değerleme aşamasında bilgilendirilir. Bu
durumlar dışında nihai teklif verilmesi zorunludur.
(3) Model yılına göre sekiz yaşın ve yüz altmış bin kilometrenin
altındaki taşıtlar için ön değerleme sonucunda verilen fiyat teklifi ile
nihai teklif arasındaki fark yüzde beşten fazla olamaz. Fiziksel inceleme
sonucunda tespit edilen satıcı beyanına ilave arıza ve kusurların
giderilmesine ilişkin bedel bu farka eklenebilir. Bakanlık bu fıkrada
belirtilen oranı iki katına kadar artırmaya veya sıfıra kadar indirmeye
yetkilidir.
(4) Fiziksel inceleme sonucunda belirlenen ihale açılış fiyatı da nihai
teklif kabul edilir.
(5) Ön değerleme sonucunda alt ve üst sınırlar belirtilerek fiyat teklifi
verilmesi durumunda, ikinci fıkrada belirtilen yüzde beşlik fark üst sınır
üzerinden hesaplanır.
(6) Ön değerleme sonucunda verilen fiyat teklifi, asgari yirmi dört saat
geçerlidir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Bilgi Sistemi ve entegrasyon
MADDE 25- (1) Motorlu kara taşıtı ticaretinin takip ve kontrolü amacıyla Bakanlık
tarafından Bilgi Sistemi oluşturulur.
(2) Yetki belgesine sahip işletmelerin güncel listesine Bilgi Sistemi
üzerinden erişilir.
(3) Tescilsiz motorlu kara taşıtlarının tedarik zincirinde gerçekleşen
üretim, ithalat, sipariş, alış, satış, devir ve teslim gibi hareketleri Bilgi
Sistemi üzerinden Bakanlıkça takip edilebilir.
(4) Bakanlıkça gerekli görülen bilgi ve belgeler, belirlenen usul ve
esaslara uygun şekilde motorlu kara taşıtı üretici ve distribütörleri,
yetkili satıcılar, işletmeler, ekspertiz işletmeleri ve ilgili
diğer kişi, kurum ve kuruluşlar tarafından Bilgi Sistemine aktarılır.
(5) Bilgi Sistemi ilgili kamu kurum ve kuruluşlarının erişimine
açılabilir ve ihtiyaç duyulan diğer bilgi sistemlerine entegre edilebilir.
Ödeme Sistemi
MADDE 26- (1) İşletmelerin ve diğer gerçek veya tüzel kişilerin ikinci el motorlu
kara taşıtı satışlarında ödemenin bir kısmının veya tamamının nakit, havale,
elektronik fon transferi veya Bakanlıkça belirlenen diğer ödeme yöntemleriyle
yapılması halinde taşıt satış bedeli, Bakanlıkça yetkilendirilen kuruluş
tarafından taşıt mülkiyeti ile satış bedelinin eş anlı el değiştirmesini
sağlayacak şekilde oluşturulan elektronik sistem üzerinden ödenir.
(2) Taşıt satış bedelinin bir kısmının veya tamamının 5411 sayılı Kanunda
tanımlanan kredi kuruluşları veya 6361 sayılı Kanunda tanımlanan finansman ve
tasarruf finansman şirketleri tarafından kredilendirilmesi halinde kredi
tutarı haricindeki ödemeler için elektronik sistem kullanılır.
(3) Elektronik sistemin kullanılmasına ilişkin masraflar satıcıya
aktarılan taşıt satış bedelinden mahsup edilir.
(4) Bakanlık, birinci fıkrada belirtilen elektronik sistem için gerekli
altyapının oluşturulmasına ve işletilmesine ilişkin usul ve esaslar ile
verilen hizmetler karşılığında alınacak ücretlerin üst sınırını Türkiye
Noterler Birliğinin görüşünü alarak belirlemeye yetkilidir.
Türkiye Noterler Birliğinin ve noterlerin yükümlülükleri
MADDE 27- (1) İkinci el motorlu kara taşıtı alım satımında noterler, yetki belgesi
bilgilerini Bakanlığın; ekspertiz raporu ibraz edilmesi halinde,
ekspertiz işletmesinin hizmet yeterlilik belgesi bilgilerini TSE’nin
elektronik sistemlerinden kontrol eder.
(2) İkinci el motorlu kara taşıtı satış sözleşmesinde asgari olarak
aşağıdaki bilgilere yer verilir ve bu bilgiler Bakanlığın taleplerine uygun
olarak Türkiye Noterler Birliği tarafından Bilgi Sistemine aktarılır:
a) Taşıtın ilk tescil tarihi, markası, ticari adı, cinsi, tipi, model
yılı ile şasi ve plaka numaraları.
b) Taşıt satışının yapıldığı tarih, saat ve dakika bilgileri.
c) Alıcı ve satıcının adı, soyadı ve T.C. kimlik numarası ya da yabancı
kimlik numarası veya ticaret unvanı ve vergi numarası ile iletişim bilgileri.
ç) İşletmenin ve varsa alıcının yetki belgesi numarası veya yetki
belgesinin bulunmadığı hususu.
d) Ekspertiz raporunun düzenlendiği tarihte hizmet yeterlilik belgesinin
geçerli olup olmadığı hususu.
e) Ekspertiz raporunun tarih ve sayısı ile ekspertiz raporunda
yer alan TSE hizmet yeterlilik belgesi numarası ve kilometre bilgisi.
f) Ekspertiz raporu ibraz edilmemesi durumunda, bu belgenin ibraz
edilmediği hususu ile satış anında taşıtın kilometresine ilişkin alıcı ve
satıcı taraf beyanı.
g) Vekâleten yapılan alım satımlarda, noterde alım satım işlemini
gerçekleştiren kişilerin adı, soyadı, T.C. kimlik numarası veya yabancı
kimlik numarası ile iletişim bilgileri.
ğ) Bakanlıkça gerekli görülen diğer bilgiler.
Müşterek ilke ve kurallar
MADDE 28- (1) Motorlu kara taşıtı üreticileri, distribütörler, yetkili satıcılar,
distribütörler haricinde taşıt ithal edenler, işletmeler, ekspertiz işletmeleri,
ilan ve ihale platformları ile elektronik ortamda ikinci el motorlu kara
taşıtı ön değerlemesi yapan işletmeler aşağıdaki hususlara uymakla
yükümlüdür:
a) Aldatıcı veya dürüstlük kuralına aykırı davranışlar ile haksız ve
hukuka aykırı ticari uygulamalarda bulunmamak, hizmet verdiği kişilerin alım
satım tercihlerini etkileyecek nitelikteki bilgileri gizlememek ve bu
kişileri yasa dışı veya etik olmayan uygulamalara teşvik etmemek.
b) Motorlu kara taşıtı ticaretinin geliştirilmesi, piyasa aksaklıklarının
giderilmesi veya ortaya çıkmasının önlenmesi ve tüketicinin korunması gibi
amaçlarla Bakanlıkça alınan tedbirlere ve verilen talimatlara uymak,
Bakanlıkça talep edilen bilgi ve belgeleri talebe uygun şekilde Bakanlığa
sunmak.
Toplu iş yeri
MADDE 29- (1) Bir yapı veya alan bütünlüğünde; nüfusu yüz elli binden az olan
yerleşim yerlerinde en az on beş, nüfusu yüz elli bin ve üzerinde olan
yerleşim yerlerinde ise en az otuz işletmenin faaliyet göstereceği toplu iş
yerleri oluşturulabilir. Toplu iş yerleri oluşturulurken, bu iş yerlerinin
çevreye ve trafiğe getireceği yükler ile ikamet amacıyla kullanılan yerlere
uzaklığı ve ulaşım imkânları dikkate alınır.
(2) Toplu iş yerleri aşağıdaki nitelikleri haiz olmalıdır:
a) Yönetim odası, kadın ve erkekler için ayrı ayrı ibadet yeri,
çalışanlar ve ziyaretçiler için beslenme ve dinlenme alanı ile yeterli sayıda
tuvalet bulunması.
b) Ortak kullanım alanlarının engelliler de dikkate alınarak tasarlanmış
olması.
c) En az yüz işletmenin bulunduğu toplu iş yerlerinde sağlık odası ve en
az bir sağlık personeli bulunması.
ç) 22/2/2018 tarihli ve 30340 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan
Otopark Yönetmeliğinde belirtilen otopark şartlarına sahip olması.
(3) Toplu iş yeri projelerinin bu maddede belirtilen fiziksel şartları
haiz olup olmadığı yapı ruhsatı verilmeden önce yetkili idarece kontrol
edilir ve bu şartları taşımayan iş yerlerine ruhsat verilmez.
(4) Toplu iş yerlerinde, taşıt alım ve satımı ile devir işlemlerinin
hızlı ve etkin şekilde yapılabilmesi amacıyla noterlik ve banka gibi
birimlere yer verilebilir.
Taşıt pazarı
MADDE 30- (1) İkinci el motorlu kara taşıtı pazarları yetkili idare veya bu
faaliyet konusunda iş yeri açma ve çalışma ruhsatı düzenlenen işletmeler
tarafından kurulur ve işletilir.
(2) İkinci el motorlu kara taşıtı pazarları aşağıdaki nitelikleri haiz
olmalıdır:
a) Çevreye ve trafiğe yük getirmeyen, ikamet amacıyla kullanılan yerlere
uzaklığı yeterli olan ve uygun ulaşım imkânı bulunan alanlarda kurulması.
b) Nüfusu on binden az olan yerleşim yerlerinde en az beş bin metrekare,
on binden fazla olan yerleşim yerlerinde en az on bin metrekare büyüklüğünde
olması.
c) İkinci el motorlu kara taşıtı satışı için ayrılan alanların zemininin
beton, asfalt veya diğer uygun malzemelerden oluşturulması ve olumsuz hava
şartlarından korunmaya uygun tedbirlerin alınmış olması.
ç) İhtiyacı karşılayacak şekilde hoparlör sistemi, çöp kutusu, aydınlatma
sistemi, yangın söndürme araç ve gereci, güvenlik kamerası, zabıta bürosu,
kadın ve erkekler için ayrı ayrı ibadet yeri, taşıt yıkama yeri,
tuvalet ve dinlenme alanı bulunması.
d) Ortak kullanım alanlarının engelliler de dikkate alınarak tasarlanmış
olması.
e) On bin metrekareden küçük olan ikinci el motorlu kara taşıtı
pazarlarında en az üç bağımsız giriş ve çıkış kapısı, on bin metrekareden
büyük olan ikinci el motorlu kara taşıtı pazarlarında ise en az beş bağımsız
giriş ve çıkış kapısının bulunması, giriş ve çıkışların iç ve dış trafiği
aksatmayacak şekilde düzenlenmesi ve yönlendirme levhalarıyla gösterilmesi.
f) Ziyaretçilerin ihtiyacını karşılayacak şekilde ücretsiz otopark
alanına sahip olması.
Denetim ve ceza hükümleri
MADDE 31- (1) Bakanlık, motorlu kara taşıtı ticaretinin geliştirilmesi ve
tüketicinin korunması amacıyla her türlü tedbiri almaya ve bu Yönetmeliğin
uygulanmasına yönelik denetim yapmaya yetkilidir. Bakanlık denetim yetkisini
il müdürlükleri aracılığıyla da kullanabilir.
(2) Yetkili idareler, Bakanlığın talebi üzerine, bu Yönetmelik kapsamında
ön inceleme mahiyetinde denetim yapmakla görevlidir. Bu kapsamda yapılan
denetimin sonuçları, denetimin sonuçlandığı tarihten itibaren on beş gün
içinde il müdürlüğüne bildirilir.
(3) Belediyeler, yetkilerini devrettikleri kamu kurumu niteliğindeki
meslek kuruluşları veya özel hukuk tüzel kişilerince kurulan ve işletilen
ikinci el motorlu kara taşıtı pazarları nezdinde denetim yapmakla görevli ve
yetkilidir.
(4) Bakanlık idari para cezası uygulama yetkisini il müdürlüklerine
devredebilir.
(5) Bu Yönetmeliğin 22 nci maddesine aykırı hareket edenler
hakkında 6563 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin birinci fıkrasının
(d) bendinde, diğer hükümlere aykırı hareket edenler hakkında 6585 sayılı
Kanunun 18 inci maddesinde öngörülen idari para cezaları Bakanlıkça
uygulanır.
(6) Bakanlık, 23 üncü maddenin uygulanmasına yönelik denetimlerde, 6563
sayılı Kanunun 11 inci maddesinin ikinci fıkrası kapsamında bilirkişi
görevlendirmeye yetkilidir.
Yürürlükten kaldırılan yönetmelik
MADDE 32- (1) 13/2/2018 tarihli ve 30331 sayılı Resmî Gazete’de
yayımlanan İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti Hakkında Yönetmelik
yürürlükten kaldırılmıştır.
(2) Diğer mevzuatta, İkinci El Motorlu Kara Taşıtlarının Ticareti
Hakkında Yönetmeliğe yapılan atıflar bu Yönetmeliğe yapılmış sayılır.
Geçiş hükümleri
GEÇİCİ MADDE 1- (1) Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarih itibarıyla
ikinci el motorlu kara taşıtı ticaretine ilişkin gelir veya kurumlar vergisi
ya da meslek odası kaydı bulunan işletmeler adına;
a) Gerçek kişi işletmeleri adına o tarihteki işletme sahibi,
b) Tüzel kişi işletmeleri ve şubeler adına o tarihte ikinci el motorlu
kara taşıtı ticareti faaliyetlerini yürüten yetkili temsilcilerden biri,
tarafından 1/3/2025 tarihine kadar yapılan yetki belgesi
başvurularında 6 ncı maddenin birinci fıkrasının (ç) bendinin (2)
numaralı alt bendinde belirtilen lise mezuniyeti şartı aranmaz. Bakanlık, bu
tarihi altı aya kadar uzatmaya yetkilidir.
(2) 15/8/2020 tarihinden önce Seviye 5 mesleki yeterlilik
belgesi sınavına giren veya bu belgeyi alan motorlu kara taşıtları alım satım
danışmanlarının belgeleri ilgili mevzuatı kapsamında iptal edilmediği sürece
bu kişilerde Seviye 4 mesleki yeterlilik belgesi şartı aranmaz.
Pazarlama ve satış kısıtlaması
GEÇİCİ MADDE 2- (1) İkinci el motorlu kara taşıtı ticaretiyle
iştigal edenler, motosiklet, otomobil ve arazi taşıtlarının pazarlanmasını
veya satışını ilk tescil tarihinden itibaren altı ay ve altı bin kilometre
geçmedikçe 1/1/2025 tarihinden önce doğrudan veya dolaylı olarak
yapamaz.
İlan kısıtlaması
GEÇİCİ MADDE 3- (1) İkinci el motorlu kara taşıtlarının üretici
veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel satış fiyatının
üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla pazarlanması bu maddenin uygulanması
bakımından ikinci el motorlu kara taşıtı ticareti kabul edilir.
(2) İkinci el motorlu kara taşıtlarının üretici veya distribütör tarafından
tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerinde bir fiyattan ilan yoluyla
pazarlaması 1/1/2025 tarihine kadar yapılamaz.
(3) İkinci el motorlu kara taşıtı satışına yönelik ilan verilmesine
aracılık eden gerçek veya tüzel kişiler, ikinci fıkraya aykırı ilan girişi
yapanları ilan yayımlanmadan önce uyarmakla ve anılan fıkraya aykırı ilanlar
ile ilan sahiplerine ilişkin tüm bilgileri Bakanlığın taleplerine uygun
olarak Bakanlığa iletmekle yükümlüdür. Uyarma yükümlülüğü, ilan verene
taşıtın üretici veya distribütör tarafından tavsiye edilen güncel
satış fiyatı bilgisini ve girişi yapılmak istenen ilan fiyatının bu
Yönetmeliğe aykırılık teşkil edeceği bilgisini içerir.
(4) Bakanlık, ikinci fıkra uyarınca ikinci el motorlu kara taşıtlarının
sınıfını, markasını, ticari adını, tipini, cinsini, model yılını ve aksesuar
ve/veya donanım eklenmesi halinde, üretici veya distribütör tarafından
tavsiye edilen güncel satış fiyatının üzerine eklenebilecek azami tutar
ve/veya oranı belirlemeye yetkilidir.
Önceki mevzuat uyarınca düzenlenen yetki belgeleri
GEÇİCİ MADDE 4- (1) Bu Yönetmeliğin yayımı tarihinden önce
düzenlenen yetki belgeleri geçerlidir.
Yürürlük
MADDE 33- (1) Bu Yönetmeliğin;
a) 12 nci, 13 üncü, 14 üncü, 23 üncü ve 24 üncü maddeleri 1/1/2025 tarihinde,
b) 26 ncı maddesi işletmeler için yayımı tarihinde, diğer
gerçek veya tüzel kişiler bakımından yayımı tarihinden bir ay sonra,
c) Diğer maddeleri yayımı tarihinde,
yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 34- (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Ticaret Bakanı yürütür.
|
